De Grachtwacht

Wat begon als een actie tegen plastic van twee studenten biologie, is inmiddels uitgegroeid tot een officiële stichting met meer dan 1000 vrijwilligers. Door middel van co-creatie sessies met stadsgenoten is het project vormgegeven en zijn een zestal clean-up kano’s bij elkaar gecrowdfund. Inmiddels hebben we naast onze kanovloot, ook een elektrisch varend onderzoeksbootje en zelfs een hoofdkwartier/mini-museum: het brughuisje op de Marebrug, recht boven de gracht. Dit is een fysieke plek in de stad voor stichting De Grachtwacht en alle vrijwilligers die hun handen uit de mouwen steken om Leiden mooi schoon te krijgen. Hier coördineren we de opruimacties, ontvangen we bezoekers en verwerken we samen het materiaal van de wekelijkse clean-ups.

Onderzoek en actie!
We maken de stad niet alleen schoon, we analyseren ook waar dit afval vandaan komt om zo de kraan dicht te kunnen draaien. Je kan het zwerfvuil wel blijven opruimen, maar wij stoppen het plastic liever bij de bron. Onze bevindingen werken we uit tot adviezen voor de gemeente en andere verantwoordelijke partijen zoals de horeca.

Wereldwijd aandacht 
Het werk van De Grachtwacht krijgt landelijk aandacht in kranten, talkshows en televisieprogramma’s, en publiceren in vooraanstaande wetenschappelijke tijdschriften. Zelfs internationaal kwamen de clean-ups in de media, van CNN tot National Geographic, en van New York Times tot The Guardian.

Museum
Maar ons hoofdkwartier doet ook dienst als het eerste zwerfvuil- en grachtnatuurmuseum van Nederland. Hier exposeren we spannende zwerfvuil-vondsten en mooie voorbeelden van de Leidse stadsnatuur. We laten niet alleen zien dat de stad vol met leven zit maar ook dat we daar zuinig mee om moeten gaan. Hiervoor krijgen we via onze contacten bij dierenambulances en stadsbiologen treffende voorbeelden van dieren verstrikt in plastic. Zo laten we zien dat de plastic soep óók in een stad als Leiden begint en één stukje plastic al fataal kan zijn voor een dier. Zo stimuleren we gedragsverandering, om te voorkomen dat het afval überhaupt op straat en in de gracht beland.